Winterweer op komst: de FEITEN!

Na de vele onheilsberichten van de afgelopen dagen wordt het misschien tijd even alles op een rij te zetten.

Wordt het winters de komende tien dagen? Jawel. Wordt het uitzonderlijk koud en arctisch. Waarschijnlijk niet.

We kunnen het winterweer de komende periode in twee episodes onderverdelen. Een eerste komt er reeds snel aan want aan de westflank van een diepe depressie bij Scandinavië zal de komende dagen maritiem polaire lucht ons land bereiken. Deze luchtmassa bereikt ons donderdagnamiddag na doortocht van een actief koufront. Eerst valt er regen maar de laatste neerslag zal als smeltende sneeuw vallen en boven zo'n 300m is dat sneeuw. dat betekent voor de Hoge Venen met wat geluk een verse sneeuwlaag van 10 à 15 cm. Voor West Vlaanderen zorgt dergelijke configuratie steevast voor een matiging van het winterweer ten gevolgde een strakke aanlandige noordwester. Maar dieper landinwaarts, zeker ten oosten van Gent, kan de sneeuw op den duur wat blijven liggen hier en daar.

Vrijdag wordt een onstuimige dag met veel wind en striemende buien. Dit zijn in Laag- en Midden België buien van regen en smeltende sneeuw, boven 500m sneeuw. Daar kan dus op de hoogste toppen nog eens ruim 5 à 10 cm bijvallen. Overdag in Vlaanderen dus weinig gevaar voor gladheid op grote schaal, zeker niet in de westelijke gebieden.

De nacht van vrijdag op zaterdag zakt het kwik naar het vriespunt, ook in Vlaanderen en is het wel uitkijken voor gladheid op grote schaal ten gevolge aanvriezende natte weggedeelten en deels ook sneeuwbuien. Zaterdag overdag komt het kwik uit op zo'n 3 graden en vallen er geregeld sneeuwbuien. Tijdens wat fellere buien kunnen de wegen glad worden. Dat is al zeker zo op zaterdagavond wanneer het weer gaat vriezen en ook de daaropvolgende nacht is het uitkijken geblazen, deels door de laatste sneeuwbuien die nog kunnen vallen her en der. 

Intussen laten de weerkaarten tijdens het weekend een interessante evolutie zien die wij meteorologen aanduiden als een blocking. Met andere woorden, de klassieke westelijke hoogtestroming gaat op slot en zachte lucht kan ons niet meer bereiken. De blocking komt er onder de vorm van een - en nu wordt het even technisch - hoogterug die zich opwerpt ten westen van de Britse Eilanden en uiteindelijk reikt tot Scandinavië. Tegelijk zakt en bel van zeer koude lucht vanuit Siberië naar het zuiden af. Dit was vorige week reeds het geval maar toen zakte deze bel af naar de Balkan en Turkije. Nu komt meer westelijk te liggen en zakt af naar Duitsland en Frankrijk.

Op de gewone grondkaarten heeft de opwerpende blocking een belangrijk gevolg: er ontwikkelt zich een uitgestrekt hogedrukgebied op vanaf maandag en uiteindelijk reikt dit hogedrukgebied zich uit van de Britse Eilanden tot in Siberië. Deze weerkaarten zijn typisch voor het op gang brengen van een koudegolf waarbij transportkou vanuit het oostnoordoosten tot aan de Lage Landen kan komen en dit gedurende meerdere dagen.

Die transportkou zou ons bereiken tegen maandag, aan de achterzijde van nog maar eens een neerslagzone waarvan we nu nog niet weten in hoeverre ze regen, dan wel sneeuw zal geven ergens rond zondag. Vast staat (bijna toch) dat daarna we voor meerdere dagen gevangen zitten in continentale polaire lucht. 

Sneeuw van betekenis moeten we dan niet meer verwachten maar het wordt wel koud met vanaf maandag meerdere dagen na elkaar waarschijnlijk waarbij het kwik zelfs overdag niet meer boven het vriespunt komt (al verwachten we geen sterke vorst overdag) en het 's nachts (afhankelijk van de hoeveelheid sneeuw die er dan al dan niet nog ligt) minima rond of onder -5 graden (lokaal misschien tot -10 graden). In de Ardennen is het dan wel bar winterweer met waarschijnlijk een vrij dikke sneeuwlaag en maxima onder -5 en minima tot -15 graden! Deze situatie zou een groot deel van komende week blijven duren zodat sloten, vijvers etc kunnen beginnen dichtvriezen.

Dus ja, het wordt even echt winters maar op zich is er tot nader order niks abnormaals aan de hand...
Hoe koud het wordt en hoeveel sneeuw er zal vallen moet nog van naderbij worden bekeken, want in dergelijke situaties hebben kleine fouten in de modelberekeningen soms grote gevolgen voor het weerbeeld...