Koudegolf op komst?

De weermodellen toveren al dagen weerkaarten op middellange termijn met verdacht diep zakkende temperatuurslijntjes en dergelijke. In een winter die er tot nog toe geen was, en met de Elfstedenkoorts van vorige winter nog vers in het geheugen, is dat meteen ook het sein om meteen de wildste berichten de media in te sturen. Laten we het hier bij de feiten en zien wat er nu echt allemaal op ons afkomt...


Bekijken we allereerst de weerkaarten van de twee grootste globale weermodellen, het Europese en Amerikaanse model. En uiteraard beperken we ons niet tot de deterministische oplossing; voor de kenners: we nemen er uiteraard het ensemble bij. Wat blijkt: de trend naar koud weer wordt bij beide weermodellen bevestigd.
Hiernaast de ensemble verwachting voor de temperatuur van het Europese model ECMWF (boven) en het Amerikaanse model GFS (onder). Er is globaal gezien intussen veel eensgezindheid. Vooral begin volgende week gaat het overdag enkele dagen vriezen en zakt het kwik 's nachts richting matige vorst. De grafieken gelden voor zuidelijk Nederland wel te verstaan.
Naar het einde van de week stijgen de temperaturen alweer richting vriespunt overdag met 's nachts nog algemene nachtvorst. Wat sneeuwkansen betreft is het vooral uitkijken naar een depressie die onder ons doorschuift van de Britse Eilanden naar Frankrijk en de bijhorende sneeuw zou vooral de westelijke regio's kunnen omtoveren in een wit landschap. Details hierover zijn vanzelfsprekend per definitie voorbarig want zo'n traject kan al wel wat verschuiven de volgende dagen.

Uit voorgaande kunnen we afleiden dat het een koude week wordt met wat sneeuwkansen. Maar daarmee lijkt dan ook alles gezegd. Het lijkt er op dat deze week geen geschiedenis zal schrijven, daarvoor blijft het kwik te hoog, want in deze periode van het jaar kan alles veel en veel dramatischer uitdraaien. Van een officiële koudegolf zal ook zeker geen sprake zijn want daartoe moet het kwik 5 dagen na elkaar negatief blijven met in diezelfde periode minstens 3 nachten met strenge vorst. Ook dat zit er niet in. Een 'niks aan de hand' situatie eigenlijk, nauwelijks de moeite om iets neer te pennen.

Waar het deze koude periode aan ontbreekt, is duidelijke structuren in de hoogte waarop een koudegolf op kan worden gebouwd. Wanneer we de weerkaarten bekijken van de modellen voor de komende dagen, dan mag het al een wonder heten dat de koude polaire lucht ons kan bereiken. Het lijkt allemaal eerder een opeenvolging van toevalligheden te zijn wat er kon voor zorgen dat de koude lucht, welke toch al ver van ons verwijderd was naar het oosten, ons kon bereiken. Een afzakkend Groenlandhoog van ocharme 1025 hPa richting Noorse Zee in combinatie met een uitdiepend lagedrukgebied over de Baltische staten was voldoende om de verre koude polaire lucht tot bij ons te brengen. Vervolgens is het een toevallig uitblijvende westelijke stroming die er voor zorgt dat deze aangevoerde koude lucht bij ons blijft slingeren. Echt sprake van transportkou is het eigenlijk niet. Maar veel winters hebben al bewezen dat we geen schoolvoorbeeld winterkaarten nodig hebben met de gekende Scandinavische hogedrukbeer, om dagenlang koud winterweer te kennen. Maar het blijft frapant dat een op het eerste gezicht onbenullig zwak hogedrukgebiedje in staat is de boel te doen kantelen naar koud winterweer.

Die weinig gefundeerde configuratie op de weerkaarten is uiteraard wel de reden waarom deze koude situatie gedoemd is om vrij snel (tijdelijk) te verdwijnen. Om echt systematische kou te krijgen zal er toch echt iets moeten veranderen op de weerkaarten.


Kijken we op onze grafieken helemaal op het einde, dan zien we inderdaad algemene dooi doch voor de winterliefhebber is het hoopgevend dat daar nergens een omslag te zien is naar zacht regenachtig weer.